~લેણદેણ ના સંબંધો
રેલવે ની પ્લેટ ફોર્મ ટિકિટ લઈ હું ઉતાવળે ચાલતો હતો….કારણ કે
મારી પાછળ એક સાત આઠ વર્ષ નો ભિખારી જેવો બાળક……..
એ સાહેબ……એ સાહેબ……
કહી એ પાછળ દોડતો હતો….
હું મારી સ્પીડ વધારતો જતો હતો…તેમ તે બાળક પણ…… ઓ…..ઓ સાહેબ ઉભા તો રહો.. કહી બુમ પાડે જતો હતો……….
હું મનમાં ખિજાતો,
ગાળો આપતો હતો………..
આ ભિખારી ની જાત……….
એક ને આપો તો દસ પાછળ પડે………
હું થાકી ને ઉભો રહી ગયો,
અને જોર થી બોલ્યો……..
ચલ અહીં થી જાવું છે કે પોલીસ ને બોલવું ??
ક્યાર નો સાહેબ, સાહેબ કરે છે…………….
લે આ ૧૦ રૂપિયા………..
હવે જતો રહેજે…………….
મેં પોકેટ માંથી પાકીટ કાઢી ૧૦ ની નોટ કાઢવા પ્રયત્ન કર્યો, પણ મારું
પાકીટ ગાયબ. હું તો મૂંઝાઈ ગયો…………..
હમણાંજ..ATM માંથી ઉપાડેલ ૨૦ હજાર રૂપિયા, ડેબિટ કાર્ડ, ક્રેડિટ કાર્ડ, ડ્રાઇવિંગ લાઇસન્સ…. બધું જ અંદર હતું……………….
સાહેબ…..પેલો બાળક બોલ્યો..
અરે ..સાહેબ…સાહેબ શું કરે છે ક્યારનો ? મેં ઉંચા અવાજે કિધુ…
બાળક એ એક હાથ ઊંચો કર્યો, સાહેબ………….
તેના..હાથ તરફ…નજર…ગઈ…
પછી તેની નિર્દોષ આંખ તરફ….
બે ઘડી તો…મને મારી જાત ઉપર
મારા ભણતર ઉપર…
મિથ્યાભિમાન અને અધ્યાત્મિક જ્ઞાન ઉપર નફરત થઈ ગઈ….
માણસ પોતાનો સ્વાર્થ હોય ત્યારે જ આંખ મેળવી ને વાત કરે છે..બાકી તો આંખ મિચોલી કરી રસ્તો બદલી ને ભાગી જનાર વ્યક્તિઓ પણ સંસારમાં છે……
એ બાળકની નિર્દોષ આંખો અને હાથ ઉપર નજર નાખતા મને ખબર પડી…………
મારૂં ખોવાયેલ “પાકીટ “
તેના નાજુક હાથમાં જ હતું…….
લો સાહેબ …તમારૂં પાકીટ….
સાહેબ.. ટિકિટ બારી ઉપર પાકીટ ખીસ્સામાં મુક્તાં… પાકીટ સાહેબ…તમારૂં નીચે પડી ગયું હતું…………….
મારી આંખો ભીની થઈ ગઈ…રેલવે સ્ટેશન ઉપર ગોઠણ ઉપર બેસી એ બાળક ના માથે હાથ ફેરવ્યો, બેટા, મને માફ કરજે….
આ જુલ્મી સમાજ ગરીબ માણસ ને હંમેશા ચોર અને ભિખારી જ સમજે છે…
આજે પાકીટ આપતો તારો હાથ ઉપર છે, ને મારો હાથ નીચે છે…..
સાચા અર્થમાં ભિખારી કોણ?
આજે..મને સમજાયું..ઈમાનદારી એ ફક્ત રૂપિયાવાળા ની જાગીર નથી….
બેઈમાની ના રૂપિયા થી ધરાઈને ઈમાનદારી નું નાટક કરતાં બહુ જોયા છે, પણ ભુખ્યા પેટે અને ખાલી ખીસ્સે ઈમાનદારી બતાવનાર તું પહેલો નીકળ્યો….
બહુ સહેલી વાત નથી, બેટા….. લક્ષ્મીજી જોઈ ભલભલાની વૃત્તિ અને એની નીતિઓ બદલાઈ જાય છે…
બેટા…. હું ધારૂં તો આ પાકીટ તને ઇનામમાં આપી શકું તેમ છું…હું એક વખત એવું સમજી લઈશ કે કોઈ મારૂં ખીસ્સું કાતરી ગયું….
બેટા, તારૂં ઈમાનદારી નું ઇનામ તને જરૂર મળશે………..
બેટા…..તારા મમ્મી-પપ્પા ક્યાં છે….?
મમ્મી-પાપા નું નામ સાંભળી…તે બાળક ની આંખમાં આંસુ આવી ગયા…
હું તેના ચહેરા અને વ્યવહાર ઉપર થી એટલું સમજી ગયો હતો… કે આ વ્યવસાય તેનો જન્મજાત નહીં હોય…કોઈ હાલત નો શિકાર ચોક્કસ આ બાળક બની ગયો છે………..
મેં તેનો હાથ પકડ્યો…ચલ બેટા… આ નર્ક ની દુનિયામાંથી તને બહાર નીકળવા કુદરતે મને સંકેત કર્યો છે……………….
હું સીધો નજીક ના પોલીસ સ્ટેશને ગયો, અને બધી હકીકત જણાવી.
પોલીસ ઇન્સ્પેક્ટરે સવાલ કર્યો.
આપને કોઈ સંતાન છે ?
મેં કીધું છે..પણ USA છે..અહીં મારો પોતાનો બિઝનેસ છે…આ બાળકને ઘરે લઈ જવા ની વિધી સમજાવો તો આપનો આભાર..
મારી પત્ની પણ ખુશ થશે, સાથે.. સાથે…અમે તેને ભણાવી….એક તંદુરસ્ત સમાજ નો હિસ્સો બનાવશું….
અમે કોઈ મંદિર કે આશ્રમમાં રૂપિયા કદી આપ્યા નથી….
એક સતકાર્ય અમારા હાથે થશે….
કોઈ રસ્તે રખડતા બાળકની જીંદગી બની જશે, તો એક મંદિર બનાવ્યા જેટલો જ આનંદ અમને થશે..
પોલીસ ઇન્સ્પેક્ટર પણ ખૂશ થતા બોલ્યા… સાહેબ…ધન્ય છે તમારા વિચારો…ને…………….
તમારી કાયદાકીય પ્રોસેસ હું પુરી કરી આપીશ.
હું પણ એક સારા કાર્ય કર્યા નો આનંદ લઈશ. કોઈ લુખ્ખા તત્વો બાળક નો કબજો લેવા આવે તો
મને ફોન કરી દેજો…………
આજે આ બાળક ભણી ગણીને સરકારની ટોપ કેડર ની IPS કક્ષા ની પરીક્ષા પાસ કરી મને પગે લાગી રહ્યો છે……
દોસ્તો…
કોઈ જન્મજાત ભિખારી,ચોર..કે ડોન નથી હોતું…. સંજોગો કે અન્યાયનો શિકાર બનેલા લોકો કોઈ વખત રસ્તો ભટકી જાય છે, તેનો હાથ પકડી ફરી થી સંસ્કારી સમાજ વચ્ચે મુકવાની જવાબદારી સમાજ અને સરકાર ની છે…
મેં કિધું..બેટા હું સમજું છું, તારા માં-બાપ આજે હાજર હોત તો ખૂબ ખુશ થાત…..પણ અમે ખુશ છીયે.. તારા અકલ્પનીય પ્રોગ્રેસ થી…
બેટા અહીં મારા “એક પાકીટ નું ઇનામ” પુરૂ થાય છે, તેવું સમજી લેજે………..
એ બાળક નું નામ અમે સંજય રાખેલ, અને એ એટલું જ બોલ્યો……………
त्वमेव माता च पिता त्वमेव ।
त्वमेव बन्धुश्च सखा त्वमेव ।
त्वमेव विद्या द्रविणम् त्वमेव ।
त्वमेव सर्वम् मम देव देव ॥
તમે મને કોઈ વાતની કમી રહેવા દીધી નથી.
મેં નથી ભગવાનને જોયા, કે નથી
મારા માં બાપ ને………….
મારા માટે આપ જ સર્વ છો…
તમારૂં ઇનામ પુરૂ થાય છે, ત્યાંથી મારી ફરજ ચાલુ થાય છે…
પહેલાં તમે જયાં જતા, ત્યાં હું આવતો…………
હવે હું જ્યાં જઈશ, ત્યાં તમે હશો.
સંજયે પગ પછાડી પહેલી સેલ્યુટ અમને કરી, અને બોલ્યો….
પાપા, આ સેલ્યુટ ના ખરા હક્કદાર પહેલા તમે જ છો…
*આને કહેવાય લેણદેણ ના સંબંધ. 🙏
